2012-05-22

İkilemeler ve Gitaigo, Giongo / イキレメレル(反復語)と擬態語、擬音語


Türkçe öğreneli 6 sene oldu - hala sık sık yanlış manlış yapıyorum ama neden bu kadar Türkçe ile ilgilendiğimi düşünürsem şu sebep olabilir; ''Türkçe, Japoncaya benziyor!!''
トルコ語を習いだして6年が経ちました。いまだによく間違うのですが、どうしてこんなにトルコ語に関心を持ったのかを考えると、次の理由が考えられます。『トルコ語は、日本語に似ているのだ!!』

Mesela Türkçe öğrendiğimde çok beğendiklerimden biri ikilemeler - yansımalardı. Hani ''mışıl mışıl'' ''pırıl pırıl'' '' çıtır çıtır'' gibi ikilemeler var ya, bunları çok sevmiştim.
たとえば、トルコ語を習ってとても気に入ったもののひとつがイキレメレルーヤンスマラル(繰り返し語、反復語)です。

Neden? Çünkü Japoncada da bulunuyor; Japoncada ''Gitaigo'' ''Giongo'' denir.
Gitaigo, durum anlatan ikilemeler diyebilirim; mesela ''kira kira'' ya da ''pika pika, Türkçedeki ''pırıl pırıl''a benzeyen anlama gelir.
Giongo, ise nesneden çıkan sesi yansıtan ikilemeler diyebilirim; örneğin ''goro goro'', Türkçedeki ''gümbür gümbür'' demektir.
どうしてか? だって、日本語にもあるのだもの。日本語では『擬態語』『擬音語』と言います。
擬態語は状態を表すイキレメレル(反復語)と言えます。たとえば、「キラキラ」とか「ピカピカ」は、トルコ語の「プルルプルル(光っている状態を表す言葉)」に似た意味です。
擬音語はと言うと、物が発する音を表すイキレメレル(反復語)と言えるでしょう。例えるに「ゴロゴロ」はトルコ語の「ギュンブルギュンブル(大きな物音を表す言葉で、例えば雷はギュンブルギュンブルと鳴ります)」です。


Türkçe ve Japoncadaki ikilemelerin kıyasılaması;
(トルコ語と日本語におけるイキレメレル(反復語)の比較;
mışıl mışıl(ムシュルムシュル)- suya suya(スヤスヤ)
çıtır çıtır(チトゥルチトゥル)- pari pari(パリパリ)
şakır şakır(シャクルシャクル)- zağ zağ (yağmur olarak)(ザーザー/雨として)
homur homur(ホムルホムル)- boso boso(ボソボソ), butu butu(ブツブツ)
gıcır gıcır(グジュルグジュル)- pika pika(ピカピカ)
kütür kütür(キュトゥルキュトゥル)- pari pari(パリパリ), şaki şaki(シャキシャキ)
langır langır(ラングルラングル)- gara gara(ガラガラ), goro goro(ゴロゴロ), gata gata(ガタガタ)
tıkır tıkır(トゥクルトゥクル)- toko toko(トコトコ), sura sura(すらすら)
lapa lapa(ラパラパ)- kon kon (kar yağarken)(こんこん/雪が降るとき)
hışır hışır(フシュルフシュル)- kasa kasa(カサカサ), şuru şuru(シュルシュル), sara sara(さらさら)
fısır fısır(フシュルフシュル)- paçi paçi (yanarken)(パチパチ/何かが燃えているとき), şuğ şuğ (su için)(シューシュー/水が流れる音として)
horul horul(ホルルホルル)- guğ guğ(グーグー), gağ gağ(ガーガー)
pofur pofur(ポフルポフル)- moku moku(モクモク)
kıs kıs(クスクス)- kusu kusu (gizli ve sessiz gülmek ama her zaman alaylı gülmek anlamına gelmez)(クスクス/密かに、声を立てずに笑うこと、でも常にからかって笑うという意味にはなりません)
fısıl fısıl(フシュルフシュル)- hiso hiso(ヒソヒソ)
şırıl şırıl(シュルルシュルル)- çoro çoro(チョロチョロ), sara sara(さらさら)
çatır çatır(チャトゥルチャトゥル)- bari bari veya boki boki (sert birşey kırılırken)(バリバリ、あるいはボキボキ/固いものが折れ壊れるとき), pera pera (akıcı konuşurken)(ペラペラ/流暢に話すとき)
gürül gürül(ギュルルギュルル)- goğ goğ(ゴーゴー), roğ roğ(朗々)
ıkıl ıkıl(ウクルウクル)- zei zei(ゼイゼイ)
lıkır lıkır(ルクルルクル)- goku goku(ごくごく), toku toku(とくとく)
vızır vızır(ヴズルヴズル)- gata gata(ガタガタ), byun byun(びゅんびゅん)

Türkçeden ziyade sadece ingilizce bildiğim için başka dillerde aynı ses iki kez tekrarlanarak ifade edilen kelimeler var mı yok mu bilmiyorum ama en azından ingilizcede bulamadım. Ve birşeyler ifade ederken Türkçenin bu ikilemeleri içime sığıyor. İngilizcede böyle hissetmişliğim yok maalesef, o yüzden mi o kadar sevmedim acaba? Aslında sevmedim diyemem, bir süre bayağı sevmiştim ingilizceyi ama bu ikileme konusunda Türkçe kadar güzel olanı bilmiyorum :D Yaşasın Türkçe!!!
トルコ語以外には英語しか知らないので、他の言語で同じ音を2回繰り返して表現する言葉があるのか、ないのか知りません。でも、少なくとも英語では見つかりませんでした。そして、何かを表現するとき、トルコ語のこのイキレメレル(反復語)は気持ちにぴたりときます。英語ではこんなふうに感じることはありませんでした、残念ながら。だからそれほど好きになれなかったのかなぁ? 実際は好きじゃなかったとは言えません。一時はかなり英語が好きでした。でも、この反復語について言えばトルコ語ほど素晴らしいものを知りません。トルコ語万歳!!!