2013-12-31

Bir Avuç Kül Oluverdim, Külüm Havaya Savruldu / わたしはひと握りの灰となり、その灰は空に舞った。

    Uzun süredir dört gözle beklediğim Sayın Onur Ataoğlu'nun üçüncü kitabı ''Japon Yapmış Türk Gezmiş''. O kadar bekledim ki normalde Türkçe kitapları okumam için bir hayli zaman gerekiyor fakat bu sefer kendi hız rekorumu kırdım diyebileceğim kadar bir solukta okudum. (tabi abarttım o kadar da değil… sonuçta bilmediğim kelimeler karşıma çıkınca sözlüğe bakmam gerekiyordu.)
    Bu kitabı, bir tür gezi kitabı olarak okuduğum için ''Hiroşima: Radyoaktif İstiridye Şehri'' bölümünü görünce biraz şaşırdım, okuyunca da epey duygulandım. Bu yazıdan o kadar etkilendim ki, normalde Türkiye'de yaşadıklarımı, hissettiklerimi yazıyor olmama rağmen bugün Onur hocanın makalesinden ilham alarak yeni bir yazıya kalem almak istiyorum.
 長~いあいだ待ち焦がれたオヌル・アタオール氏の3冊目『ジャポン・ヤプムシュ トゥルク・ゲズミシュ/やるねぇ日本人、めぐるねぇトルコ人』。めちゃくちゃ待ちましたから、普通はトルコ語の本だと読むのにかなり時間がかかるのですが、今回は最速記録更新か!? と言えるほどのひと息で読んじゃいました(もちろん大袈裟です。 :D  それほどではありません。結局のところ、知らない言葉が出てきたら辞書を見なきゃならないわけで……)。
 この本、一種の旅行本と思って読んだため『広島:放射能に荒らされたカキの街』の章を見て少し驚き、読んでかなり心を動かされました。その文章にとても影響されたため、本来はトルコで経験したこと、感じたことを書いているブログなのですが、きょうはオヌル氏のエッセイから刺激を受けつつペンを取りたいと思います。

    Şimdiki Japon okulların durumunu iyi bilmiyorum ama benim çocukluğumda, yani ilkokul ve ortaokul döneminde yeterli barış eğitimi mevcuttu. Savaş (burada savaş derken İkinci Dünya Savaşı'nı kastediyorum) ile ilgili pek çok film izlemiş, hikaye dinlemiş, ortaokul 3. sınıftayken ise ''Shūgaku Ryokō'' denilen okul gezisi olarak Nagasaki'ye gitmiştik. Bu eğitim kapsamında Onur hocanın kitapta bahsettiklerini tek tek izledim ve de hiç unutmadım; Unutmak istesem de unutamadım, insanlıktan o kadar uzak ki o görüntüler, hikayeler…
 現在の日本の学校の状況はよく知りませんが、わたしの子ども時代には、つまり小学校や中学校の時期には充分な平和教育が存在しました。戦争(というのは、つまり第二次世界大戦のこと)に関係するたくさんの映画を見、話を聞き、中学3年のときには“修学旅行”と呼ばれる引率旅行として長崎に行きました。この教育の範囲内で、オヌル氏が本で語っているものを事細かに目にし、そして決して忘れることはありませんでした。忘れたいと思っても忘れられるものではありません。人道からあれほど外れた出来事なのですから。

    Son zamanlarda Japonya'da ''anayasayı değiştirelim'' düşünceleri oldukça güçlü kazandı. Zaten Japon Anayasası'nın 96. maddesini, yani anayasa değiştirme şartlarını da değiştirmeye kalktılar. Ben buna karşıyım. Buna tamam dediğimiz anda hemen Japon Anayasası 9. madde (barış anayasası) başta olmak üzere anayasanın önsözünü filan da değiştirmeye kalkarlar. (Burada da ''barış'' bir hayli vurgulanmakta)
 最近、日本では憲法改正の考え方がずいぶん強くなっています。既に日本国憲法第96条、つまり憲法改正の条件も変えられようとしていますが、わたしはこれに反対です。こうした動きに「OK」と言ったら、すぐに日本国憲法第9条(平和憲法)をはじめ、前文なども変えようとされるでしょう(そこでも“平和”が大きく強調されています)。

    Tekrar söylüyorum ben Japonya'nın bu sağ eğilimine karşıyım. Neden mi? Sağ eğilimi ile karşı karşıya gelince hep o Hiroşima ve Nagasaki faciası, gözümün önünde canlanıyor. 
   O görüntüler o kadar korkutucu ve ürkütücü ki, şimdiki ebeveynler okul gezisi olarak çocuklarımıza Hiroşima veya Nagasaki'yi gezdirmesek diyebilirler. 2008 yılında açıklanan bilgilere bakalım:
- Okul gezisi olarak kamuya ait ortaokullarda en çok gidilen yer:
    1. Kinki Bölgesi (Kyoto ve Nara'yı içerir)
    2. Kantō Bölgesi (Tokyo, Disney Resort vb…)
    3. Okinawa Eyaleti
- Okul gezisi olarak kamuya ait liselerde en çok gidilen yer:
    1. Okinawa Eyaleti
    2. Kinki Bölgesi (Kyoto ve Nara'yı içerir)
    3. Hokkaido Eyaleti
Hani Hiroşima nerede? Nagasaki'ye gitmiyorlar mı?
 もう一度言います。わたしは日本におけるこの右傾化に反対です。どうしてかって? 右傾化と向き合ったとき、常にあの広島の、長崎の悲劇が目の前にまざまざと甦るのです。
 あの惨事の様子はとても恐ろしく、ぞっとするものですから、近頃の親たちは引率旅行として子どもたちを広島や長崎に連れて行かなくても、と言い得るでしょう。2008年に公開されたデータを見てみましょう。
ー 公立中学における修学旅行の訪問先上位
 1. 近畿地方(京都や奈良を含む)
 2. 関東地方(東京、ディズニー・リゾート)
 3. 沖縄
ー 公立高校における修学旅行の訪問先上位
 1. 沖縄
 2. 近畿地方(京都や奈良を含む)
 3. 北海道
ほらね、広島はどこに? 長崎には行かないの?

    İkinci Dünya Savaşı'ndan yaklaşık 70 sene geçti. O savaşı yaşayanlar azarıyor ve savaşı bilmeyen kuşaklar çoğalıyor. Sırf bu yüzden okul gezilerinde Hiroşima ve Nagasaki olsun istiyorum. Belirli düşünce kalıplarına saplanmadan, yani çocukken oralara gidilmesi çok önemli. Aynı zamanda dikkat etmemiz gereken atom bombasını atanları suçlamamaktır. Önemli olan insanlık dersini almaktır. 
 第二次世界大戦から約70年が過ぎました。あの戦争を体験した人たちは減り、戦争を知らない世代が増えています。だからこそ引率旅行には広島に、長崎に行ってほしいのです。特定の思考パターンにはまってしまう前に、つまり子どものときにそこへ行くことはとても大切なのです。同時に注意しなければならないのは、原爆を落とした者を糾弾しないこと。大切なのは人道を学ぶということです。

    Türkiye'den Japonya'ya, uçakla 12 saatte, 9000 kilometre aşıp 1 hafta veya 10 gün civarında gezmeye gidenlere Hiroşima'ya gidin, Nagasaki'yi görün diyemem (aslında şehir olarak güzel, tam da gezebilecek yer). Ama eğer Japonya'da 3 ay, 6 ay ve hatta 1 yıl yaşama fırsatını yakalayabilirseniz, gezi planınız içine Hiroşima veya Nagasaki'yi dahil etmenizi öneriyorum. Ve burada Onur hocaya şükranlarımı sunmak istiyorum bir Japon olarak. Bir gezi kitabı içinde Hiroşima'dan (ve bir de Okinawa'dan) uzun uzun bahsettiği için. Japonya'yı tanıtırken Hiroşima'yı, Okinawa'yı unutmadığı için. Okurlar, oraya kadar gidemese de artık oralarda ne olup bittiğini, bizim yani Japonların hayatta neye önem verdiğimizi bilebiliyor olacaktır. Biz, Japonlar size minnettarız Onur hoca.
 トルコから日本へ飛行機で12時間、9000キロを超えて1週間、あるいは10日程度の旅行に行く方に広島へ行ってください、長崎を見てくださいとは言えません(実際、街として素敵ですし、巡り歩くにはオススメの場所)。でも、もし日本に3ヶ月、6ヶ月、さらには1年のあいだ暮らすチャンスを手にすることができたら、旅行プランの中に広島か長崎を入れてください。それから、ここで一人の日本人としてオヌル氏に感謝の気持ちを捧げたいと思います。旅行本の中で、広島について(さらには沖縄について)詳しく語っていただいて。日本を紹介する際に広島を、沖縄を忘れないでいてくださって。読者は、そこまで行くことができなくてもそこで何が起こったのか、わたしたち日本人が人生で何を大切にしているのかを知ることができるでしょう。わたしたち日本人は、あなたに借りができましたよ、オヌルさん。

    Son zamanlarda Japonya gündemi, yakın ülkeler arasında olan anlaşmazlıklar ile dolu… Bunun sonucu olarak sağ eğilim daha da güçleniyor gibi. Ama ben tek başıma kalsam da bu sağ eğilime karşı çıkacağım.
    En son olarak Mahatma Gandi'nin şu sözü ile bu yazıyı bitirmek istiyorum: ''Göze göz, dişe diş düşüncesi bütün dünyayı kör edecek.''
 直近の日本のトピックは、近隣国とのあいだの摩擦ばかり。その結果として右傾化がさらに強まっているようです。でも、わたしはただ一人になってもこの右傾化に対抗します。

 最後に、マハトマ・ガンジーの言葉で、今回のブログを締めくくりたいと思います。『目には目を、歯には歯をの考え方で行けば、しまいには全世界が盲目になってしまう。』

2013-12-26

''Minna no Nihongo'', iyi bir kitap mı? / 『みんなの日本語』は、良い本か?

    Geçen 21 Aralık'ta İzmir'de ''Japon Dili Eğitim Semineri'' düzenlendi. Bu seminer, JİKAD'ın destekleriyle gerçekleştirildiği için ve ben de bir JİKAD'cı olarak yardım ettiğim için Japonca öğretmenliği yapmadığım halde katılma fırsatını yakaladım.
 先日12月21日、イズミルで〈日本語教育セミナー〉が開催されました。このセミナー、JİKADの協力によって実現し、私もJİKADからのヘルパーとして足を運んだため、日本語教師ではないにも関わらず参加の機会を得ました。

    Seminerin konuşmacısı, Japon Vakfı Japon Dili Eğitmeni olarak geçen sene Ankara'ya tayin olan Hirakawa hoca, konu ise ''Öğrencinin 'Anlaması için' değil, 'Kullanabilmesi için' Öğretim Metodu''ydu ve gerçekten yararlı bir seminerdi. (tabi böyle düşünen sadece ben değilim, daha sonra birkaç katılımcı ile konuştuğumda  ''çok faydalı bir seminerdi'' dediler.)
 セミナーの講師は国際交流基金の日本語教師として昨年アンカラに着任された平川先生、テーマは『“わかるための教え方”から“使うための教え方”に』で、本当に実のあるセミナーでした(もちろん、そう考えるのは私だけではありません。その後幾人かのセミナー参加者と話したときも『とても有意義なセミナーだった』と言われてました)。

    Mesela Japonca eğitiminde kullanılan temel kitap ''Minna no Nihongo'', iyi bir kitap ama Türkiye'de Japonca öğrenenler için ideal kitap mı acaba? Bu kitap, Japonya'da Japonca öğrenen yabancılar için yapılmış ve konular, dialoglar da ona göre tasarlanmıştır. Türkiye'de veya Japonya dışında Japonca öğrenenler için daha uygun bir şekile dönüştürülmesi gerekiyor. Aynı zamanda dilbilgisi izlencesi ile yapılan kitap olduğundan yavaş yavaş ama güzelce öğrenmek için iyi bir kitaptır. Fakat 2 hafta süre için Japonya'yı gezmeye gideceğim diyenler için uygun bir kitap değildir.
 たとえば、日本語教育で使われる基本テキスト『みんなの日本語』は良い本ですが、トルコで日本語を勉強する人たちにとって理想的な本でしょうか? この本は、日本で日本語を勉強する外国人のために作られ、テーマや会話文もその状況に沿って考えられています。トルコで、あるいは日本以外で日本語を学ぶ人にとって、より相応しいカタチに作りかえる必要があるのです。同時に、文法シラバスによって作られた本であるため、ゆっくり、しっかりと勉強するには良い本です。しかしながら、2週間の予定で日本に行くという人にとっては適当な本ではありません。

    Böyle örnekler ile dolu bir seminerde en çok aklımda kalan söz; ''İyi kitap, kötü kitap yoktur, iyi öğretmen ve kötü öğretmen vardır.''
 こうした例えにあふれたセミナーにおいて、最も頭に残った言葉:『良い本、悪い本はない。良い先生と悪い先生がいるのだ。』

    Ama ''Hıııımmm o zaman benim Japoncamı geliştirememem sebebi öğretmenimdir'' diye öğretmeninizi suçlamayın sakın!
 でも、「ふーん、じゃあわたしの日本語が上達しないのは、先生のせいなんだ」と、決して先生を責めないでください。

    Bu seminere katıldıktan sonra ilk Ankara'daki TÖMER'de öğrendiğim zamanları anımsadım. Ben Japonya'da 1 yıl boyunca dilbilgisini öğrendiğim için seviye tespit sınavında çok iyi puan almış ve orta seviyeye yerleştirilmiştim. Ancak konuşma ve dinleme kabiliyetim sıfır denecek kadar azdı. Dolayısıyla öğretmenin ve sınıf arkadaşların anlattıklarını anlamak ve kendi düşüncelerimi dile getirmek inanılmaz güçtü ama orta seviyede devam etmemi zorladım. Sabah 9'dan öğle 1'e kadar okulda ders vardı ve 2'de yurda dönünce her gün ortalama 7-8 saat ders çalışıyordum. 7-8 saat! Nasıl o kadar çalışabildim şu an kendime inanamıyorum ama ödev yap, o günkü dersi tekrar gözden geçir, yarınki ders için hazırlık yap derken 7-8 saat bile yetersizdi.
 このセミナーに参加した後、初めてアンカラのトメルで学んだ頃のことを思い出しました。日本で1年間グラマーを勉強していたため、レベル診断テストではとても良い点を取り、中級クラスに入ったのですが、会話力、ヒアリング力はゼロと言えるほどのレベル。だから先生やクラスメートが説明することを理解すること、自分の考えを口に出すことは非常に難しかったのです。でも、無理矢理中級クラスを続けました。朝9時〜昼1時までは学校で授業、2時に寮に戻ると毎日平均7〜8時間勉強しました。7〜8時間ですっ!!! どうやってあれほど勉強できたのか、いまでは自分が信じられませんが、宿題をして、その日の復習をして、次の日の予習をする、となると7〜8時間でも足りませんでした。

    Yabanci dil, ne kadar iyi öğrensek de yine yabanci dildir, biraz ihmal ettiğimiz zaman yetkinliğimiz HEMEN düşmeye başlar. Öğretmen de olsa, öğrenci de olsa durum aynı. Türkçede ''İşleyen demir pas tutmaz'' denir ya, bizim de hep kendimizi çalıştırmamız gerekir. (Japoncada ise ''Sessa Takuma'' denir.)
 外国語は、どれほど良く学べたとしても外国語。少しさぼるとその能力は ''すぐに'' 落ち始めます。先生であっても、生徒であっても、状況は同じ。『手入れされている鉄は錆びない』と言うじゃないですか、わたしたちも、常に自分を磨き続ける必要があるのです(日本語では『切磋琢磨』と言います)。

    En son olarak Hirakawa hocadan öğrendiğim güzel web sitesini sizinle paylaşmak istiyorum: http://marugotoweb.jp/
    Marugoto, Japon Vakfı'ndan yayınlanan yeni kitap, ama bu siteyi kitap satın almadan da kullanabiliyorsunuz. Bence oldukça eğlenceli, iyi dersler...
 最後に、平川先生から教えてもらったナイスなウェブサイトをみなさんに紹介したいと思います。http://marugotoweb.jp/
 『まるごと』は、国際交流基金が発行した新しい本ですが、このサイトは本を購入しなくても使えるのです。かなり楽しいサイトだと思うので、みなさん勉強がんばってくださいね。