Kırlangıçlar Susamışsa / ツバメの喉が乾くとき

   

Geçen 23 - 31 Ekim tarihlerinde 27. Tokyo Uluslararası Film Festivali düzenlendi ve bildiğim kadarıyla iki Türk filmi de gösterime girdi; biri Muhammet Çakıral’ın yönettiği ‘‘Kırlangıçlar Susamışsa / As the Swallows Got Thirsty’’ (Asian Future kategorisinde), diğeri de Kaan Müjdeci’nin yönettiği ‘‘Sivas’’ (World Focus kategorisinde) idi.

　先日10月23日〜13日に、第27回東京国際映画祭が開催され、わたしの知る限り2本のトルコ映画が上映されました。1本はムハンメト・チャクラルが監督した『ツバメの喉が渇いたら』（アジアの未来部門）、もう1本はカーン・ムジデジが監督した『シヴァス』（ワールド・フォーカス部門）でした。

    Bugün burada ‘‘Kırlangıçlar Susamışsa’’ hakkında çıkan Japonca haberi sizlere sunmak istiyorum.

　きょうは、このブログで『ツバメの喉が乾くとき』に関する日本語のニュースをみなさんに紹介したいと思います。

    ‘‘Çevre yıkımı dünyanın ortak sorunu’’ - Yeteneklerini geç ortaya koyan Türkiye’nin yeni film yönetmeni, çevre sorunlarını gözler önüne serdi.

　「環境破壊は世界共通の問題」　遅咲きのトルコ新人監督、環境問題を提起。

{eiga.com haberi}

    27. Tokyo Uluslararası Film Festivali Asian Future bölümünde 30 Ekim’de, Türk filmi ‘‘Kırlangıçlar Susamışsa’’ gösterime girdi. Türkiye’nin kuzey-doğusunda bir köyde köylülerin yer aldığı bu film, hem belgesel, hem de yaşanmış olayları tekrar sahneleyerek HES’lere karşı çıkan direniş faaliyetleri esnasındaki uzlaşmazlıkları ortaya çıkarıyor. Film sonrasında yapılan konuşmaya yönetmeni Muhammet Çakıral ve film yapımcısı Murat Başman da katıldı ve Japonya’daki filmseverlerle düşünceleri paylaştı.

　〈映画.com ニュース〉

　第27回東京国際映画祭のアジアの未来部門で10月30日、トルコ映画『ツバメの喉が乾くとき』が上映された。トルコ北東部の村で、村人たちが出演するこの映画は、ドキュメンタリーであり、また起こった事件を再現しつつ水力発電所反対運動の際に起こった対立を描いている。上映後に行われたティーチインには監督のムハンメト・チャクラル氏とプロデューサーのムラト・バシュマン氏も参加し、日本の映画ファンたちと意見を交わした。

    Karadeniz’e yakın dağlık huzurlu bir köyde yaşayan Murat, arkadaşları ile beraber çevreye zarar veren, köyünün yakınındaki HES inşaatına karşı çıktı. Başta şiddetli bir direniş yapan Murat, gittikçe o köylülerin sakin ve huzurlu yaşamını mahv eden kendi direniş faaliyetleri yüzünden çelişkiye düştü.

　黒海に近い山あいの静かな村で暮らすムラトは、仲間とともに環境を破壊する村の近くの水力発電建設に反対する。激しい抵抗運動を展開するムラトは、次第に村人たちの静かで穏やかな暮らしを奪う自らの抵抗運動に葛藤を覚え始める。

    1965 doğumlu film yönetmeni Muhammet Çakıral, bu filme has çekim stilini şöyle anlattı: ‘‘Ben de HES’lere karşı direniş faaliyetlerine katılıp orada olup bitenleri belgesel olarak kaydediyordum. Bu kaydı herkes ile paylaşmak istedim ki belgesel ve dramı birleştirip bir sanat eseri olarak sunmak istedim.’’

　1965年生まれの映画監督ムハンメト・チャクラル氏は、この映画独自の撮影スタイルについて、こう語った。「わたしも水力発電反対運動に身を投じ、そこで起こった出来事をドキュメンタリーとして撮影していました。この記録をみんなと共有したいと考え、ドキュメンタリーとドラマを融合させた芸術作品として紹介したかったんです。」

    ‘‘Şu anda da Türkiye’nin her tarafında elektrik santralleri yapılmakta. Para kazanmakla meşgul olan devlet ve şirket, büyük güç kullanarak halkın sesini susturmaya çalışıyor. Bazen polis veya jandarma direnişlere müdahale ediyor, okuma-yazma bilmeyen yaşlıları sorgulamaya çekiyor. Üstelik ciddi sorun şu ki yerli medya böyle olayları neredeyse hiç haber olarak vermiyor.’’ diye şu anki durum endişeli bir şekilde anlattı.

　「現在もトルコの各地で発電所が作られています。金儲けに忙しい政府と企業は、大きな権力をもって市民の声を握りつぶそうとしている。ときには警察や地方の憲兵が抵抗運動に介入し、読み書きのできない老人たちを尋問したりしているんです。さらに深刻な問題なのはメディアがこうした出来事をほとんどまったくニュースとして報じないということです。」と現状を憂いつつ説明した。

    ‘‘Çevre yıkımı dünyanın ortak sorunu’’ diye vurgulayan Muhammet Çakıral, ‘‘Doğruyu söylemek gerekirse Türkiye’de nükleer santral de inşa edilecek. Ve bu projeye Japon bir şirketin de katılmış olmasından dolayı çok üzgünüm. Aktif fay üzerine nükleer santral kurulursa ne olacak…? Siz Japonya’da yaşayanlar anlamışsınızdır…’’ diye konuştu.

　「環境破壊は世界共通の問題です」と強調するムハンメト・チャクラルは、「実はトルコでは原子力発電所も建設されます。そしてこの事業には日本の企業が参加しており、とても残念です。活断層の上に原子力発電所を建設したらどうなるか……？　あなた方日本に暮らす皆さんならご存知のはずです。」と話した。

    Geçen sene kurulan Asian Future kategorisi, Japonya ve Orta Doğu dahil Asya yapımı, yönetmenin ilk veya ikinci uzun metrajlı film olması şartıyla katılabileceği film yarışıması kapsamında. Bu sene ise 10 film katıldı ve içindeki 9 film dünyada ilk kez gösterime girdi. 

　昨年創設されたアジアの未来部門は、日本と中東を含むアジアで制作された、監督のデビュー作もしくは2作目の長編作品であるという条件で参加することのできるコンペティション部門。今年は10作品が参加し、うち9作品は世界初上映となった。

    Haber kaynağı buradan. / ニュースソースはこちら。

Likya Caddesi'nden Keklik sokak'a... / リュキア大通りからウズラ通りへ

    Bugün akşama doğru boş vakit oldu ve bisiklet ile çıktım, normalde girmediğim sokaklara da daldım.

    İlk Göcek’e geldiğimizde de fark etmiştik; buranın sokak isimleri çok güzel! Kim koymuş, ne zaman koymuş, hiç haberim yok ama şirin isimler bula bula gezmek harikaydi. İşte Göcek’in sokak isimleri sizler ile paylaşıyorum.

　きょうは夕方にかけて空き時間があり、自転車で出かけました。ふだんは入らない通りにも潜入しました。

　わたしたちが初めてギョジェッキにやってきたときにも気づいたのですが、ここの通りの名前はとっても素敵!! 誰がつけたのか、いつ付けられたのか、まったく知りませんが愛らしい名前を見つけながらポタリングは最高でした。さぁ、ギョジェッキの通り名をみなさんにもご紹介しましょう。

LİKYA CADDESİ / リュキア大通り

Likya kalıntıları çok görünmese de Telemesos (Fethiye) ve Kaunos (Dalyan) arasında bulunan Göcek, tabi ki bir Likya yerleşimidir. Bu arada cadde yazıyor ama büyük şehirlerde bulunan cadde gibi değil tabi.

リュキアの遺跡はそれほど見られないとは言え、テレメソス（フェティエ）とカウノス（ダルヤン）のあいだにあるギョジェッキはもちろんリュキア文明の居住地のひとつ。ところで、大通り、と書いてありますが大きな街に見られる大通りのようではもちろんありません。

UMUT SOKAK / 希望通り

Japoncada sanki bütün istekler gerçekleşir gibi :)  

日本語だと、まるですべての望みが叶う！みたいですね。

MASAL SOKAK / おとぎ話通り

Çok beğendiğim sokak isimlerinden biri. Evimin bir ötede bulunan sokaktır. Gece gece yürürsek masal gibi bir olay ile karşılaşabiliriz belki.

とっても気に入っている通り名のうちのひとつ。うちの家のすぐ向こうにある通りです。夜な夜な歩けばおとぎ話のような事件に出会えるかも。

MARTI SOKAK / カモメ通り

Burası Göcek'te o kadar martı görünmüyor, bazen yol kaybetmiş gibi bir martı görüyoruz denizde... öyle martı görünce hep İzmir'imi özlüyorum.

ここギョジェッキではそれほどカモメは見られません。ときどき道に迷ったようなカモメを海で見かけます。そんなカモメを見かけるといつもわが街イズミルを恋しく思います。

GÜVERCİN SOKAK / ハト通り

Türkiye'de nasıl bilmiyorum ama güvercin, ''Barış'' demektir. O yüzden bu isim bana huzur hissettirir... Yanındaki evde sanki barış evi gibi...

トルコではどうだか知りませんが、ハトは〈平和〉を表します。だからこの名前はわたしに安らぎをもたらします。すぐそばにある家もまるで平和の家のよう。。。

KAYA SOKAK / 岩通り

Bu isim, oldukça yakışır Göcek'e. Çünkü Göcek sadece deniz değil, dağ manzarası da inanılmaz güzel! Deniz tarafından bakarsanız güzel kayalar ile beraber görkemli dağ manzarasına hayran kalırsınız!

この名前は、ギョジェッキにとっても相応しいです。なぜならギョジェッキは海だけでなく山の景観も驚くほど素晴らしいのですから。海側から見ると美しい岩とともに勇壮な山の姿にうっとりすることでしょう！

KEKLİK SOKAK / 山ウズラ通り

Burada daha keklik görmedim, görmüş olsam da onun keklik olup olmadığını anlamam. Ama evin yakınında her gün bu kekliği görüyorum :)

ここではまだウズラを見ていません。見ていたとしても、それがウズラなのかどうか分かりません。でも、家のそばで毎日このウズラを見ています (^_^)

ÇİĞDEM SOKAK / クロッカス通り

Yeşil yapraklar arasında saklambaç oynayan çiğdem...

緑の葉っぱのあいだでかくれんぼするクロッカス・・・。

NERGİS SOKAK / ラッパスイセン通り

Doğal olarak Akdeniz kıyılarında, hatta bunun uzantısı olan Japonya'ya kadar aynı enlem dereceleri arasında görülüyormuş!

自然に咲くラッパスイセンは、地中海海岸で、さらにはその延長として日本まで、同じ緯度の場所で咲いているそう！

MERCAN SOKAK / サンゴ通り

Göcek körfezi'nde mercan görmedim ama... (Türkiye'de mercan resifleri bulunmuyormuş. Akdeniz'de yer alan bazı mercan türleri deniz altı 40-200 metre arasında yaşadığı için güneş ışığı varmıyor ve gri tonlarda görülüyormuş.)

ギョジェッキ湾でサンゴは見たことないけれど。（トルコでは珊瑚礁は見られないのだとか。地中海に生息するいくつかのサンゴ類は海中40〜200メートルの辺りで生息しているため日光が届かず、グレートーンで見られるのだとか。）

DAMLA SOKAK / 雫通り

SÜMBÜL SOKAK / ヒヤシンス通り

DENİZ TEMİZ SOKAK / 海キレイ通り

Türkçede ''deniz temiz'', yani kafiye oluyor :) 

トルコ語で「デニズ・テミズ（海キレイ）」、つまり韻を踏んでおります (^_^)

TURGUT ÖZAL CADDESİ VE ÇARŞI YOLU CADDESİ / トゥルグト・オザル大通りと市場道大通り

Göcek, 1980'li yılların başına kadar eski Fethiye yolu üzerinde bulunan, ama geçilip gidilen küçücük bir sahil köyüydü ama o zamanki Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından keşfedildi ve kamuoyuna tanıtıldı. O yüzden Göcek, Turgut Özal'a minnettardır.

ギョジェッキは、1980年の初め頃まで旧フェティエ道沿いにある、けれど通り過ぎられてしまう小さな海岸沿いの村でした。けれど当時のトゥルグト・オザル大統領の目に適い、大衆に紹介されたのでした。だからギョジェッキはトゥルグト・オザルに大きな大きな借りがあるのです。

SUSAM SOKAK / 胡麻通り

Susam Sokağı değil Susam sokak. ''Açıl susam açıl'' deyip buradan göcek'in içerisine girin!

セサミ・ストリートならぬ、胡麻通り。「ひらけ、ゴマ！」と言って、ここからギョジェッキの中にお入りくださいませ！

HUZUR SOKAK VE GÜZEL SOKAK / 平安通りと美麗通り

Fethi-ye, Türk-iye... / フェティ - イェ、トゥルク - ィイェ

    ‘‘Fethiye, acaba Fethi’nin yeri anlamında mı?’’ ‘‘Aaaa o zaman Türk-iye de Türk’un yeri anlamında, değil mi?’’ - geçen böyle muhabbet geçti eşimle konuşurken.

    Daha önce bu blogda yazmıştım; ‘’-ye / -iye’’ ekinin yer anlamı var. Mesela ‘’Süleymaniye’’, Süleyman’ın yeri anlamına geliyor. http://goo.gl/MC1XZi

　「フェティエ、もしかしてフェティの場所って意味なのかな？」「あぁ～、それじゃあトゥルキイェ（トルコのトルコ語読み）もトルコ人の場所って意味なんじゃない？」このあいだこんな会話になりました、主人と話しているときに。

　以前にもこのブログに書いたことがあります。“-ye / -iye”付加詞に場所という意味があること。たとえば、スレイマニエは、スレイマンの場所という意味になります。（以前に書いたブログ http://goo.gl/MC1XZi）

    Üzerinden birkaç gün geçti ama bu konu hala aklımda ve internette araştırdım. Fethiye Belediyesi sitesinde şöyle yazıyormuş; ‘‘1914’te uçağı düşen ilk Türk Hava Şehitlerinden Fethi Bey’in anısına Fethiye olarak değiştirildi. (Daha önce Meğri ismi verilmişti.)’’ Yani Fethi-ye, Fethi’nin yeri demek.

    Tayyareci Fethi Bey hakkında bilgiler: http://goo.gl/V9pYzg

　あの会話から数日が過ぎましたが、この件はいまだ頭に引っかかったままで、インターネットで調べました。フェティエ市のウェブサイトにはこう書かれているそうです。「1914年に飛行機で墜落した空軍パイロットたちの一人であるフェティ・ベイの業績を称え、フェティエとその名を変えられた。（以前はメーリという名であった」つまり、フェティイェは、フェティの場所という意味なのです。

　タイヤレジ・フェティ・ベイについての情報はこちら：http://goo.gl/V9pYzg

    ‘’Türkiye’’ ismi de tabi ki ‘’Türk - iye’’, yani Türkün yeri anlamında fakat bu isim İtalyanlar tarafından verildiğini bugün internette araştırırken öğrendim; Türk tarih profesörü Sayın İlber Ortaylı’ya göre zamanında Venedikli-Cenovalı İtalyan tacirler memleketin (herhalde konstantinopol kastediliyor) Türkleştiğini görüp ‘’Türkiye’’ veya ‘’Türkmenya’’ demişler. Sanırım daha da araştırırsam sonu ‘’-ye/-iye’’ eki ile biten şehirleri bulabilirim… (Bilenler bana öğretsin lütfen!)

    Fotoğraf: Fethiye'de bulunan Fethi Bey Anıtı

　“トゥルキイェ”という名前も、もちろん“Türk-iye”、つまりトルコ人の場所という意味ですが、この名称がイタリア人につけられたということを、きょうインターネットで調べているときに知りました。トルコの歴史学者イルベル・オルタイル氏によると当時ベネチアやジェノバのイタリア人商人たちが故郷（おそらくコンスタンチノープルのこと）がトルコ人化しているのを目にして「トゥルキィイェ」あるいは「トゥルクメンヤ」と言ったのだとか。おそらく、さらに調べれば名前の最後が“-ye/-iye”の付加詞で終わる街を見つけられるでしょう。（ご存知の方はどうか教えてください！）

　写真：フェティエにあるフェティ・ベイの記念碑

Bedri Rahmi / ベドリ・ラフミ

    Türkiye’yi tanıyalı 11 sene, Türkçe öğreneli 8 sene, Türkiye’ye yerleşeli de oturalı 4 sene oldu ama ‘‘Bedri Rahmi’’ ismini ilk defa duydum ve hemen hemen her gün duyuyorum.

　トルコを知って11年、トルコ語を学び始めて8年、トルコに引っ越して住み始めてから4年が経ちましたが「ベドリ・ラフミ」の名前はこの夏初めて、でもってほぼ毎日耳にするようになりました。

    Bedri Rahmi Eyüboğlu, Türk ressam ve şair. 1975 yılında yaşama veda ettiğine göre onsuz neredeyse 40 sene geçti. Fakat nüfusu ancak 4000 olan küçücük köy Göcek’te ‘’Bedri Rahmi’’nin isminin geçmediği gün yok. Neden mi? Göcek’ten veya Fethiye’den çıkan mavi yolculukta insanlar büyük ihtimale Taşyaka Koyu, İngilizcesi ise ‘‘Tomb Bay’’e uğrarlar. Bu koyun diğer ismi ise Bedri Rahmi Koyu. Hatta çoğu kişi ‘‘Taşyaka’’ ismini bilmez, herkes bu koya ‘‘Bedri Rahmi’’ der.

　ベドリ・ラフミ・エユブオールは、トルコの画家であり、詩人。1975年にこの世に別れを告げていますから、あの世の人となってほぼ40年が経っています。ところが、人口わずか4000人の小さな小さな村ギョジェッキでは「ベドリ・ラフミ」の名が聞かれない日はありません。どうしてかって?　ギョジェッキから、あるいはフェティエから始まるブルー・ボヤージ（ブルー・クルーズとも言える、日本語だと「青い航海」）で、人々は大概タシュヤカ入り江、英語ではトゥーム・ベイ（霊廟湾）に立ち寄ります。この入り江のもうひとつの名前がベドリ・ラフミ入り江。もはや誰も「タシュヤカ」の名を知らず、皆この入り江のことを「ベドリ・ラフミ」と呼びます。

    Yıl 1974 Bedri Rahm, mavi yolculuk olarak Taşyaka Koyu’na geldiğinde kendinden bir şey bırakmak istemiş ve büyük bir kayanın üzerine bir resim çizmiş. O gün bu gündür, bu koy ‘‘Bedri Rahmi’’ adını almış.

    Bu arada kaya üzerine çizilen, bir bakışta balık gibi görünen resim, aslında içinde altı deniz hayvanı tasvir edildiği söyleniyor ama ben altı hayvan bulamadım maalesef... siz bulabiliyor musunuz? Cevabını bilen varsa söylesin!

　時は1974年、ベドリ・ラフミがブルー・ボヤージとしてタシュヤカ入り江にやってきたとき、自身の足跡を残したいと大きな岩の表面に絵を描いたそう。その日以来、この入り江は「ベドリ・ラフミ」の名を冠したのだとか。

　ところで岩に描かれた、ひと目見ると魚のように見える絵は、実を言えば絵のなかに6つの海の生き物が表現されていると言われていますが、残念ながらわたしは6つの生き物が見つけられませんでした。みなさんは見つけられますか?　答えを知っている方がいらっしゃったら教えてください！

    Bedri Rahmi Koyu’nda bu resim dışında Likya Kaya Mezarı da bulunduğu için sadece deniz keyfi değil tarihi eserler arasında bir yürüyüş de mümkün! İstanbul, Kapadokya, Efes, Pamukkale gibi yerler gezdim diyorsanız bu mavi yolculuğun güzelliklerini keşfetme zamanınız gelmiş demek. Türkiye’nin başka bir yüzünü görebilirsiniz.

　ベドリ・ラフミ入り江には、この絵のほかにも古代都市国家リュキアの石窟墓もあり、海を楽しむだけでなく歴史遺跡のなかで散策も可能。イスタンブル、カッパドキア、エフェス、パッムッカレなどには行った、という方なら今度はこのブルー・ボヤージの素晴らしさを発見する番。トルコの別の顔を垣間見ることができますよ。

Barış, harika bir şey / へいわってすてきだね

    Japonya'nın en batısında bulunan Okinawa Eyaleti'ne bağlı olan Yonaguni Adası. Bu adada yaşayan 6 yaşındaki bir çocuğun yazdığı şiir, bu sene kitap oldu.

    Geçen sene 23 Nisan, Okinawa İtoman şehrinde düzenlenen Okinawa Şehitler Anma Günü Töreninde Yūki Asato (o zaman 6 yaşında) herkesin önünde bir şiir okudu. Onun yarattığı sözleri, insanların gönlüne doğru yankılandı.

日本の最西端にある沖縄県与那国島。この島に住む6歳の少年の書いた詩が、今年本になりました。

　昨年の6月23日、沖縄県糸満市で開催された沖縄戦没者慰霊式典で、安里有生くん（当時6歳）はみんなの前で一篇の詩を読みました。彼の紡ぎ出した言葉は、人々の心にダイレクトに響きました。

    Bu haberi okuduktan hemen sonra ben de bu şiiri arayıp okudum. O zaman ilk okul birinci sınıftaymış ve sadece hiragana ile yazılan şiir, hakikaten insanın gönlüne doğrudan işleyen güzel sözlerle doluydu ki sizler ile de paylaşmak istedim.

　このニュースを読んですぐに、わたしもこの詩を探して読みました。当時、小学校の1年生で、ひらがなだけで書かれた詩は本当に人の心にまっすぐ届く素晴らしい言葉にあふれていたので、みなさんとも共有したいと思いました。

*****

Barış, harika bir şey

Barış, ne demek acaba?

Düşündüm ben

Güzel arkadaşlıklar kurmak

Ailenin sağlıklı olması

Oynamak neşe içinde

Kedinin gülmsemesi

Karnının tok olması

Yürümesi Keçinin kaygısızca

Kavga sonrası hemen barışmak

Maydanozgillerin bolluğu

İhihiiiiin diye kişnemesi Yonaguni atının

Limanda vapur dururken 

Denizde kaplumbağı ve merlin balığı yüzüyor

Sevgimiz de gökkuşağı oluyor

Barış, güzel bir şey

Hepimizin gönlünde başlar barış

Savaş, korkunç bir şey

‘’Dışın dışın bum!’’

Dehşet sesleri bombaların

Açlığa dayanmak zorunda kalan çocuklar

Ağlayan insanlar ailesini kaybedip

Ah ne şanslıyım barış döneminde doğdum

Bu barış sürekli olsun

Hepimizin gülümsemesi devam etsin

Barış içinde aile

Barış içinde okul

Barış içinde Yonaguni

Barış içinde Okinawa

Barış içinde dünya

Barış, harika bir şey

Barış içinde yaşamaya devam etmek için

Ben de elimden geleni yapacağım

へいわってすてきだね

へいわってなにかな

ぼくはかんがえたよ

おともだちとなかよくし

かぞくがげんき

えがおであそぶ

ねこがわらう

おなかがいっぱい

やぎがのんびりあるいてる

けんかしてもすぐなかなおり

ちょうめいそうがたくさんはえ

よなぐにうまが、ヒヒーンとなく

みなとには、フェリーがとまっていて

うみには、かめやかじきがおよいでいる。

やさしいこころがにじになる。

へいわっていいね。

みんなのこころから、

へいわがうまれるんだね。

せんそうは、おそろしい

「ドドーン、ドカーン」

ばくだんがおちてくるこわいおと。

おなかがすいて、くるしむこども。

かぞくがしんでしまってなくひとたち。

ああ、ぼくは、へいわなときにうまれてよかったよ。

このへいわが、ずっとつづいてほしい。

みんなのえがおが、ずっとつづいてほしい。

へいわなかぞく

へいわながっこう

へいわなよなぐにじま

へいわなおきなわ

へいわなせかい

へいわってすてきだね。

これからも、ずっとへいわがつづくように

ぼくも、ぼくのできることからがんばるよ

Video: http://www.youtube.com/watch?v=NBonUaHnC-g

Keyfinin kâhyası / ケイフィニン キャフヤース

    Keyfinin kâhyası, bu ifadeyi her zaman şu şekilde duyuyordum; ‘‘Keyfimin kâhyası mısın?’’ Yani ‘‘Benim nelerden zevk alacağıma sen mi karar vereceksin? (tabi ki veremezsin, ben vereceğim, sen bana hiç karışamazsın.)’’ anlamında kullanılır.

　ケイフィニン キャフヤース、この表現をいつも次のカタチで聞いていました。「ケイフィミン キャフヤース ムスン？」つまりは「わたしが何に喜びを感じるかをあなたが決めるの？（もちろん決められないわ、わたしが決めるの。あなたは決して首をつっこめないわ。）」という意味で使われます。

    Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük’e göre ‘‘Keyif’’ kelimesinin bir sürü anlamı mevcut ama ‘’Keyfinin kâhyası’’ dendiğinde ‘‘Keyif’’, istek veya zevk anlamında, ‘Kahya’’ ise ‘‘Konak, çiftlik vb. yerlerde türlü işleri yapmakla görevli kimse’’ ‘‘Değnekçi’’ ‘‘Gerekmediği halde başkasının işine karışan kimse’’ anlamındadır. 

　トルコ言語協会の大トルコ語辞書によると〈Keyif〉という言葉にはたくさんの意味がありますが「Keyifinin kâhyası」と言った場合の〈Keyif〉は、望みや喜びの意味が、〈Kâhya〉には「宿屋や農園といった場所で様々な仕事をする役割の者」「駐車場の責任者、管理者」「必要がないにも関わらず他人事に首をつっこむ者」という意味があります。

    Bu arada geçen başka bir şekilde ‘‘Keyfimin kâhyası’’ ifadesini işittim. 20 Ocak 2014 tarihinde ‘‘Japon Şiiri, Haiku’’ başlıklı bir yazı yazmış ve bu sene 13. Dünya Çocukları Uluslararası Haiku Yarışması’nın düzenleneceğinden bahsetmiştim. Bu yarışmadaki haikulardan biri şöyleydi;

    Bisiklet sürer

    Jupiter halkasında

    Keyfimin kâhyası

Bu haikuda ‘’Keyfimin kâhyası’’ ifadesinin tam olarak yerine oturduğunu hissettim ve çok beğendim. Halkalı olan Jüpiter değil falan demeyin, burada önemli olan yazarın hayal gücü, ben de öyle bir yerde bisiklet sürsem kimseye bir şey dedirtmeden istediğim kadar sürerim, öyle değil mi? İşte tam ‘‘Keyfimin kâhyası’’!

　ところで、先日別のカタチで〈Keyifimin kahyası〉という表現を耳にしました。2014年1月20日に『日本の詩・俳句』というタイトルの文章を書き、今年第13回世界の子ども国際俳句コンテストが開催されることに触れました。このコンテストに参加した俳句のひとつがこちら。

　自転車に乗るの

　木星の輪の上で

　心のおもむくままに

この俳句の〈Keyfimin kâhyası〉という表現は本当に気分にピタリとはまっていてとても気に入りました。輪っかがあるのは木星じゃないんじゃなんて言わないで、ここで大切なのは作者の想像力。わたしだってそんなところで自転車に乗れたら誰にも何も言わせずに思い切り乗ります、そうじゃありませんか？　そう、まさしく〈心のおもむくまま〉に。

    Türkiye’de 409 başvurusu bulunan bu yarışmada 8 haiku büyük ödüle, 40 haiku JAL ödülüne layık görüldü. (Ödüllü haikular bu bağlantıdan okuyabilirsiniz ve bütün haikular çok başarılı olduğunu anlayabilirsiniz.)

    Seneye (2015-2016) ‘‘Sabah’’ temalı haiku yarışması düzenlenecekmiş, çocukların keyifle haiku yazmaya devam etmelerini diliyorum.

　トルコで409の応募があったこのコンテストで8つの俳句が大賞を、40の俳句がJAL優秀賞を受賞しました（受賞した俳句は、こちらのリンクからご覧になれます。すべての俳句が素晴らしいことがお分かりいただけるでしょう）。

　来年（2015-2016）は、〈朝〉というテーマで俳句コンテストが開催されるとか。子どもたちが楽しんで俳句づくりを続けてくれることを祈っています。

* not: Cahillğimden dolayı yanlış yazmışım, Jüpiter'in halkası aslında var... (Arkadaşım bana öğretti, teşekkürler.)
   http://www.yaklasansaat.com/gezegenler/jupiter/jupiter_manyetosfer.asp
※ 注釈：わたしの無知のせいで誤りがありました。木星には実際には輪っかがあります。（友だちが教えてくれました。ありがとう。）

Türk Sinemasının 100. Yılında bir kutlama daha; Tebrikler! Nuri Bilge Ceylan / トルコ映画の100周年の年に、もうひとつの祝福：おめでとう、ヌーリ・ビルゲ・ジェイラン

    24 Mayıs, Türkiye iki kez sarsıldı. O gün önce 6.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Tüm Türkiye’yi çalkalayan diğer haber ise Fransa’dan geldi; Nuri Bilge Ceylan, ‘‘Kış Uykusu’’ filmi ile Altın Palmiye ödülünü kazandı.

　5月24日、トルコは二度揺れました。あの日、まずマグニチュード6.5の地震が起こりました。トルコ全土を揺らすもうひとつのニュースはフランスからやってきました：ヌーリ・ビルゲ・ジェイラン、映画『ウィンター・スリープ（英題）』でパルムドールを受賞。

    Nuri Bilge Ceylan, bu isimi biliyor musunz? (Tabi ki buradaki Japonlara soruyorum. Sanırım Türkiye’de onu bilmeyen yoktur.) Eğer sinema ile ilgileniyorsanız daha önce adını duymuşsunuzdur, onun üçüncü filmi ‘‘Kasaba’’, Tokyo Uluslararası Film Festivali’nde Tokyo Silver ödülüne layık görülmüştü. (Aynı zamanda Berlin Uluslararası Film Festivali’nde de bir ödül kazanmıştı.) Ama tabi ki onun adı, en çok Cannes Film Festivali’nde duymuşsunuzdur; 2002 yılında ‘‘Uzak’’ filmi ile, 2011 yılında ise ‘’Bir Zamanlar Anadolu’da’’ filmi ile Büyük Jüri Ödülü’ne layık görüldü, 2008 yılında da ‘‘Üç Maymun’’ filmi ile En İyi Yönetmen Ödülü’ne layık görüldü.

　ヌーリ・ビルゲ・ジェイラン、この人物をご存知ですか？（もちろんここにいる日本の方々に聞いています。おそらくトルコで彼を知らない人はいないでしょう。）もし、映画に興味があるのなら以前にこの名前を聞いたことがあるでしょう。彼の3作目『カサバ - 町』は東京国際映画祭で東京シルバー賞を受賞したのです（同時にベルリン国際映画祭でも受賞しています）。けれど、もちろん彼の名前は最もカンヌ映画祭で聞かれたはず。2002年に『冬の街』で、2011年には『昔々、アナトリアで』で審査員特別賞を受賞しましたし、2008年には『スリー・モンキーズ』で最優秀監督賞を受賞しましたから。

    Ben Osaka’da düzenlenen bir film festivalinde ‘‘İklimler’’ filmini izlemiştim, daha sonra yine film festivalinde ‘‘Uzak’’ filmini. O zamanlardan beri Nuri Bilge Ceylan’ı seviyordum. Özellikle fotoğraf gibi perdeye yansıtılan gökyüzün görüntülerini seviyordum. Evet o gökyüzü, ‘‘Üç Maymun’’ filminde de mevcuttu - 2009’da Ankara’da kaldığımda DVD olarak satın alıp izlemiştim. En son 2011’de ilk defa vizyonda ‘‘Bir Zamanlar Anadolu’da’’yı izledim ve çok ama çok beğendim. (O zamanda kadar izlediğim Nuri Bilge Ceylan filmlerinden en çok sevdiğim o oldu diyebilirim.)

　わたしは大阪で開催されたある映画祭で『うつろいの季節』を観、その後に再び映画祭で『冬の街』を観ました。あの頃以来、ヌール・ビルゲ・ジェイランがお気に入りです。特に写真のように銀幕に映し出される空の表情が好き。そう、あの空は『スリー・モンキーズ』にも登場しました ー 2009年にアンカラに滞在中、DVDを買って観たのでした。最後に、2011年に初めて映画館で『昔々、アナトリアで』を観て、とーっても気に入っちゃったのです（それまでに観たヌーリ・ビルゲ・ジェイラン映画のなかで一番好きな映画と言えます）。

    Ve bu sene tekrar onun filmini izleme heyecanını yaşayacağım! ‘‘Bir Zamanlar Anadolu’da’’dan sonra benim beklentim yüksek. Haydi bakalım, beyaz perdede görüşmek üzere, Sayın Nuri Bilge Ceylan. 

　そして今年、再び彼の映画を観ると言うドキドキを体験します。『昔々、アナトリアで』以降、わたしの期待はかなり大きいです。さてさて、銀幕で会いましょう、ヌーリ・ビルゲ・ジェイラン殿。

Bu haberin çevirisidir;

このニュースの翻訳です：

ヌーリ・ビルゲ・ジェイラン、パルムドールを受賞。SNSでは祝福の嵐！

著名な映画監督がパルムドールを受賞したことは、SNSでもトピックとなった。

2014年5月25日［日］12:09

　著名な映画監督ヌーリ・ビルゲ・ジェイランは、ハルク・ビルギネル、メリサ・ソゼン、デメット・アクダー、ネジャット・イシレルらが出演者として名を連ねる『ウィンター・スリープ ※ トルコ語題は〈Kış Uykusu〉』で第67回カンヌ映画祭にてパルムドールを受賞した。

　ユルマズ・ギュネイの受賞から32年の時を経て再びパルムドールを手にしたジェイランは、その賞をトルコでこの1年のうちに命を落とした若者たちと、ソマで亡くなった炭坑労働者に捧げた。

　ジェイランは、この受賞と、受賞スピーチにより、SNSにおいても大きな反響を巻き起こした。「おめでとう、ヌーリ・ビルゲ・ジェイラン」のハッシュタグは、すぐにTTリストに入った。

Prenses Akiko’nun konuşması / 彬子女王殿下のスピーチ

Prenses Akiko'nun konuşmasını çevirmek bana düşmez ama Japon Büyükelçiliği'nin facebook sayfasında sadece Japonca bulunduğu için onun güzel sözleri ile dolu konuşmasını size Türkçe olarak paylaşmak istiyorum.

彬子女王殿下のスピーチを翻訳する立場ではないのですが、日本国大使館のFacebookのページには日本語しか載っていないので、殿下の素晴らしい言葉でいっぱいのスピーチをトルコでシェアしたいと思います。

https://www.facebook.com/japonyabuyukelciligi

‘’Japon Altes Prensi Tomohito Mikasa Anma Konseri’’nde Altes Prenses Akiko’nun konuşması

(27 Nisan 2014, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası konser salonu/ANKARA)

Her şeyden önce 6 Haziran 2012 tarihinde vefat eden babama Türkiye’den birçok başsağlığı aldığımız için tekrardan teşekkürlerimi sunmak isterim. Bugün babamın anısına böyle güzel konser düzenlediğiniz için de minnetarım. Bu konserden haberdar olduğumda babamın Türkiye’yi çok önemsemesine karşılık Türklerin de babama önem verdiklerini hissettim ve hakikaten duygulandım. Babam da cennette çok sevinmiştir diye düşünüyorum.

Babam Türkiye’yi çok önemsiyordu ama İngiltere, Norveç ve Avusturya gibi ülkeler ile kıyasılandığında Türkiye ile o kadar uzun ilişki bulunmamaktadır. Babam ilk defa 1990 yılında düzenlenen Türk - Japon ilişkilerinin 100. yıldönümü törenine katılmak üzere Türkiye’yi ziyaret etmişti. Türkiye ile olan ilişikisinin derinleşmesi ise 2001 yılında Antik Yakın Doğu’nun tarih araştırmacısı olan büyükbabamın isteğiyle Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü’nün kurulması için vakıf oluşturulmasından sonra olmuştu. O günden beri sayısız kereler Türkiye’ye gelmiş, Kaman Kalehöyük’teki kazı çalışmasının önemini belirtmiş ve Türkiye - Japonya dostluğu için çalışmıştı.

Türkiye’yi ziyaret ettiği her sefer Japon ve Türk bayraklı tırnak boyası yapar ve bize hep gururla gösterirdi. Hem Japonya’da hem de Türkiye’de kıpkırmızı Türk bayrağı desenli tişört severek giyip gülümseyerek fotoğraf çektirirdi. 2020 Yaz Olimpiyatları adaylığı için Tokyo ve İstanbul’un başvuruları çakıştığında ‘’Ben hangisini destekleyeceğim’’ diye ciddi ciddi düşündü ve ‘’Japonların çoğu Tokyo’yu destekler, öyleyse burada İstanbul’u desteklemek bana düşer’’ dedi… bu tarz şayleri şu an bile dün gibi hatırlayabiliyorum. Babam için Türkiye’nin gerçekten özel bir ülke olduğunu hissediyorum. Bence ilişikinin derinliği, birlikte geçirilen süreye göre değil, birbirleri hakkında ne ölçüde düşündüğüne göre oluşuyordur.

Babamın tabutuna yazma kağıdı, dolmakalem gibi her zaman onun kullandığı eşyalardan koyduk, ayrıca onun sık sık giydiği Türk bayrağı desenli tişörtü de koyduk. Şimdi cennette onu giyiyor olabilir. Türkiye’deki insanların gönüllerinde o tişörtü giyen babamın güler yüzünün kalmasını diliyorum.

Babamın son Türkiye ziyareti, 2010 yılıydı. Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü Kaman Kalehöyük Arkeolojik Müzesi açılışına benimle beraber gelmişti. Açılışta babamın yazdığı metini okudum ve kurdelesini kestim. (* Prens Tomohito, 2008 yılında yapılan gırtlak kanseri ameliyatından sonra sesini kaybetti.) Bu Kaman Kalehöyük arkeoloji çalışmaları için uzun süredir çaba harcayan babamı yakından takip ettiğim için onun emeklerinin müze olacak şeklinde meyve vermesi sevindirci bir şeydi, o sevinci kelimelerle anlatamadım. (Fotoğraf: 2010 yılında Japonya'nın Kushimoto kasabasında düzenlenen Ertuğtul Firkateyni Anma Töreni'ne katılan Prens Tomohito)

Bu ziyaretten sonra babam bana bir zarf verdi, bu zarfta da şöyle yazıyordu: ‘’Deden temeli attı, baban vakıf kurup destekledi ve sen ise açılış konuşmasını yapıp kurdelesini kestin. Ailemizin üç nesli olarak bu uluslararası projeye katkı sağladık. Teşekkürler.’’ Mikasa ailenin bu üç neslinin bağı da Türkiye sayesinde daha da güçlendiğini hissediyorum. Şimdi Mikasa ailesini sıcak gönüllerle ağırlayan Türklere içimden teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum.

Bugün sizinle birlikte iyi dilekler ile dolu konser dinlenmeyi canı gönülden istiyorum. Böyle güzel bir etkinlik düzenlediğiniz ve beni davet ettiğiniz için çok ama çok teşekkür ederim.

「寛仁親王殿下追悼コンサートにおける彬子女王殿下のおことば」

（2014年4月27日 　於：大統領府交響楽団コンサートホール(アンカラ））

　始めに、2012年6月6日の父の薨去にあたりまして、トルコ国内から多くのあたたかい御弔意を頂戴いたしましたことに厚く御礼申し上げます。また、本日はこのように盛大に父の追悼コンサートを催していただき、心より感謝いたします。このお話を最初に伺いましたとき、父がトルコを大切に思われていたのと同じように、トルコの皆様が父を大切に思ってくださっていたことを感じ、胸が熱くなりました。父もとても喜んでおられることと思います。

　トルコをこよなく大切に思われていた父ですが、かかわりの深かった英国、ノルウェー、オーストリアなどの国に比べると、それほど長いお付き合いがあったわけではありません。初めてトルコを訪れられたのは、1990年の日本・トルコ修好百周年式典の時ですが、かかわりが深くなってこられたのは、2001年に古代オリエント史の学者であられる祖父にお頼まれになり、中近東文化センターアナトリア考古学研究所建設募金委員会を設立されてからのことです。以来、何度となくトルコに足を運ばれ、カマン・カレホユックにおける発掘作業の重要性を訴えられるとともに、日土間の交流に尽力されました。

　毎回トルコを訪問される際は、日本とトルコの国旗を両手にマニキュアされ、得意げに「いいだろう」と見せてくださっていたこと、日本でもトルコでも真っ赤なトルコの国旗のTシャツを好んでお召しになり、にこにこと写真におさまっておられたこと、2020年のオリンピック開催地を巡って、東京とイスタンブールが戦うことになったときは、「俺はどちらを応援したらいいんだ」と真剣に考えておられ、「日本人のほとんどが東京を応援するだろうから、俺はトルコに義理立てをしてイスタンブールを応援する!」と仰っていたことなど、今でも鮮やかに思い出すことができ、父にとってトルコが特別な国であったことを改めて実感します。つながりの深さは、時間ではなく、双方の思いの力によって生まれるものなのかもしれません。

　お柩の中には、原稿用紙や万年筆など父が普段お使いになっておられたものを納めましたが、合わせてよくお召しになっていた赤いトルコの国旗のTシャツもお入れ致しました。今頃空の上でお召しになっているかもしれません。トルコの皆様の心に、国旗のTシャツの父の笑顔と思い出が末永く残ってくださることを願っております。

　父がトルコを最後に訪れられたのは2010年のことです。アナトリア考古学研究所カマン・カレホユック考古学博物館落成式の時で、私も同行させていただきました。私は父のご挨拶の代読とテープカットというお役目でお手伝いをさせて頂きましたが、長い時間と労力をかけて真摯に取り組んでこられた父の御様子を間近で拝見してきた私にとりまして、この10年間の父の御苦労が実を結んだ瞬間というのは、感無量のものがございました。

　トルコから帰国後、父が私にお小遣いをくださいました。その封筒には、「祖父が鍬入れ、父が資金集め＆建設、娘が代読＆テープカットという親子三代の国際貢献ができました。多謝。」と書いてありました。三笠宮家三代の結びつきが強まったのは、トルコという国のおかげのような気がしております。三笠宮家をあたたかく受け入れてくださいましたトルコの皆様に、この場を借りて深く感謝の意を表します。

　本日は、皆様のたくさんの思いが込められましたコンサートを、一観客として楽しみにしております。このようなあたたかい催しにお招きいただき、本当にありがとうございました。

Japonya Anayasasının 9. maddesine Nobel Barış Ödülü (inşallah) / 憲法9条にノーベル平和賞を（願わくは）

   

11 Nisan 2014 günü, Japonya’dan bir müjde geldi.

    “Japonya Anayasasının 9. maddesi, Nobel Barış Ödülü’nün adayı olarak kabul edildi.’’ (Bu sene 278 aday varmış.)

    Bu habere ne kadar sevindiğimi kelimelerle anlatamam. Gerçekten mucize gibi haberdi benim için.

　22014年4月11日、日本から素敵な知らせがありました。

　「日本国憲法第9条が、ノーベル平和賞の候補として受理された。」（今年は278のノミネートがあるそうです。）

　このニュースにどれほどわたしが喜んだか、言葉では言い表せません。本当に奇跡のようなニュースだったのです、わたしにとって。

    Son zamanlarda (diyorum ama aslında 21. yüzyıla girdikten sonra, daha direkt söylemek gerekirse Koizumi’nin başbakanlığı dönemine girildikten sonra) Japonya giderek sağ eğilim göstermeye başladı, şu an sağ görüşler oldukça güçlenmiş durumda ve bu konudan dolayı çok endişeleniyorum: Acaba Japonya, Çin-Japon Savaşı, Rus-Japon Savaşı, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı’nda olduğu gibi yine savaşa doğru yönelir mi? Şuğdanteki-Cieyken’i (ingilizcesi “right of collective self - defense”, Türkçesi ise ‘’toplu bir şekilde kendini savunma” mı olur acaba?) biliyor musunuz? Yani mesela Japonya ve A.B.D. bu anlaşmayı kabul ederse, Japonya’nın saldırıya uğradığında A.B.D. müdahele edebilir ve A.B.D. hep Japonya ile bu anlaşmayı yapmak istiyor. (Neden böyle birşey istiyor? Orasını siz düşünün, Japonya  coğrafik olarak nereye yakın? Japonya hangi konuda A.B.D.’nin işine yarar?) İşte, bunu engelleyen son kale, Japonya Anayasasının 9. maddesidir fakat bu 9. maddeyi değiştirmeye kalkanların gücü, gittikçe artıyor şimdi. (Değiştirmeseler de Şuğdanteki-Cieyken anlaşması mümkün diye lafı çevirmeye çalışıyorlar.)

　近年（と言っていますが、実際には21世紀に入ってから、もっとハッキリと言う必要があるなら小泉首相の時代に入って以降）、日本は次第に右傾化の傾向を強め始めました。現在、右的な考え方はかなり強く、この件に関してわたしはかなり心配しています。日本は日清戦争、日露戦争、第一次および第二次世界大戦で起こったように、再び戦争に向かうのでしょうか？　集団的自衛権（英語では right of collective self-defense、トルコ語では toplu bir şekilde kendini savunma になるのかしら？）をご存知でしょうか？　つまり、例えば日本とアメリカがこれに合意すれば日本が攻撃を受けた際にアメリカが介入することができるのです。そして、アメリカは常に日本とこの合意を求めてきました。（どうしてこんなものを求めるのか？ それについては皆さんが考えてみてください。日本は地理的にどこに近いのか？ 日本はどういう件でアメリカの役に立つのか？）分かるでしょう、これを阻止する最後の砦こそ日本国憲法第9条なのです。しかしながらこの9条を変えようとするものたちの力が次第に強くなってきているのです、いま（変えずとも集団的自衛権合意が可能だと詭弁を弄しています）。

    2006 yılında Japonya’da bir kitap yayınlandı: manzai komedyeni Hikaru Ota ve filozof Shinichi Nakazawa’nın düşünce alışverişinden doğan bu kitabın adı ‘’Japonya Anayasasının 9. maddesini Dünya Miras listesine koyalım’’ idi. Çok mu saçma bir fikir bu? Bence hiç de değil. Hatta ‘’Oo, eğer Dünya Mirası olursa kimse 9. maddeye dokunamaz, değiştiremez.’’ diye sevinmiştim de tabi ki bunun gerçekleşmesi hayaldi.

　2006年に、日本である本が出版されました。漫才師の太田光氏と、思想家の中沢新一氏の対談から生まれたこの本の名前は『憲法九条を世界遺産に』でした。ものすごく馬鹿げたアイデアでしょうか？ わたしは、まったくそうは思いません。むしろ「あぁ、もし世界遺産になったら誰も九条を触れない、変えることができない」と嬉しくなったのでした。もちろん、これが実現するなんて夢のまた夢だったのですが。

    Japonya Anayasasının 9. maddesi, Dünya Mirası olmadı ama bu sene 10 Ekim’e kadar “Acaba Nobel Barış Ödülü alabilir mi” hayali ile yaşayacağım ve Japonya Anayasasının özelliğini tekrar düşüneyim diyorum.

    Anayasa, devletin gücünü kontrol edecek birşeydir, devletin kontrolden çıktığında o gücünü durduracak birşeydir. O kadar kolay kolay değiştirilemez ve değiştirtmemeliyiz.

　日本国憲法第9条は世界遺産にはなりませんでしたが、今年の10月10日まで「もしかしてノーベル平和賞とれるかしら？」なんて夢を見ながら過ごしつつ、日本国憲法の特徴をもう一度考えたいと思っています。

　憲法は、政府の権力を制御するものである。政府が暴走したときにその力を抑制するものである。それほど簡単に変えられない、わたしたちはそれを変えさせてはならないのです。

Not: Yalnız Nobel Barış Ödülü bireysel veya topluluğa verilecek ödüldür. O yüzden aslında “Japonya Anayasasının 9. maddesi” aday olamıyor “Bugüne kadar 9. maddeyi koruyan Japon halkı” aday olmuştur.

注釈：ちなみにノーベル平和賞は個人あるいは団体に贈られる賞です。従って、実際は「日本国憲法第9条」は候補にはなれず「これまで第9条を保持してきた日本国民」が候補になっています。

Article 9 nominated as candidate for Nobel Peace Prize: http://p.tl/8k9s

Campaign to award Nobel Peace Prize to Japanese for Article 9 gathers stream: http://p.tl/ezJW

* Bu yazı, arkadaşımın ''Toruko Nippon.com'' web sayfasına bir makale olarak yazsana fikriyle gerçekleşti. Umut, buradan seni selamlıyor ve kucaklıyorum.