Barış, harika bir şey / へいわってすてきだね

    Japonya'nın en batısında bulunan Okinawa Eyaleti'ne bağlı olan Yonaguni Adası. Bu adada yaşayan 6 yaşındaki bir çocuğun yazdığı şiir, bu sene kitap oldu.

    Geçen sene 23 Nisan, Okinawa İtoman şehrinde düzenlenen Okinawa Şehitler Anma Günü Töreninde Yūki Asato (o zaman 6 yaşında) herkesin önünde bir şiir okudu. Onun yarattığı sözleri, insanların gönlüne doğru yankılandı.

日本の最西端にある沖縄県与那国島。この島に住む6歳の少年の書いた詩が、今年本になりました。

　昨年の6月23日、沖縄県糸満市で開催された沖縄戦没者慰霊式典で、安里有生くん（当時6歳）はみんなの前で一篇の詩を読みました。彼の紡ぎ出した言葉は、人々の心にダイレクトに響きました。

    Bu haberi okuduktan hemen sonra ben de bu şiiri arayıp okudum. O zaman ilk okul birinci sınıftaymış ve sadece hiragana ile yazılan şiir, hakikaten insanın gönlüne doğrudan işleyen güzel sözlerle doluydu ki sizler ile de paylaşmak istedim.

　このニュースを読んですぐに、わたしもこの詩を探して読みました。当時、小学校の1年生で、ひらがなだけで書かれた詩は本当に人の心にまっすぐ届く素晴らしい言葉にあふれていたので、みなさんとも共有したいと思いました。

*****

Barış, harika bir şey

Barış, ne demek acaba?

Düşündüm ben

Güzel arkadaşlıklar kurmak

Ailenin sağlıklı olması

Oynamak neşe içinde

Kedinin gülmsemesi

Karnının tok olması

Yürümesi Keçinin kaygısızca

Kavga sonrası hemen barışmak

Maydanozgillerin bolluğu

İhihiiiiin diye kişnemesi Yonaguni atının

Limanda vapur dururken 

Denizde kaplumbağı ve merlin balığı yüzüyor

Sevgimiz de gökkuşağı oluyor

Barış, güzel bir şey

Hepimizin gönlünde başlar barış

Savaş, korkunç bir şey

‘’Dışın dışın bum!’’

Dehşet sesleri bombaların

Açlığa dayanmak zorunda kalan çocuklar

Ağlayan insanlar ailesini kaybedip

Ah ne şanslıyım barış döneminde doğdum

Bu barış sürekli olsun

Hepimizin gülümsemesi devam etsin

Barış içinde aile

Barış içinde okul

Barış içinde Yonaguni

Barış içinde Okinawa

Barış içinde dünya

Barış, harika bir şey

Barış içinde yaşamaya devam etmek için

Ben de elimden geleni yapacağım

へいわってすてきだね

へいわってなにかな

ぼくはかんがえたよ

おともだちとなかよくし

かぞくがげんき

えがおであそぶ

ねこがわらう

おなかがいっぱい

やぎがのんびりあるいてる

けんかしてもすぐなかなおり

ちょうめいそうがたくさんはえ

よなぐにうまが、ヒヒーンとなく

みなとには、フェリーがとまっていて

うみには、かめやかじきがおよいでいる。

やさしいこころがにじになる。

へいわっていいね。

みんなのこころから、

へいわがうまれるんだね。

せんそうは、おそろしい

「ドドーン、ドカーン」

ばくだんがおちてくるこわいおと。

おなかがすいて、くるしむこども。

かぞくがしんでしまってなくひとたち。

ああ、ぼくは、へいわなときにうまれてよかったよ。

このへいわが、ずっとつづいてほしい。

みんなのえがおが、ずっとつづいてほしい。

へいわなかぞく

へいわながっこう

へいわなよなぐにじま

へいわなおきなわ

へいわなせかい

へいわってすてきだね。

これからも、ずっとへいわがつづくように

ぼくも、ぼくのできることからがんばるよ

Video: http://www.youtube.com/watch?v=NBonUaHnC-g

Keyfinin kâhyası / ケイフィニン キャフヤース

    Keyfinin kâhyası, bu ifadeyi her zaman şu şekilde duyuyordum; ‘‘Keyfimin kâhyası mısın?’’ Yani ‘‘Benim nelerden zevk alacağıma sen mi karar vereceksin? (tabi ki veremezsin, ben vereceğim, sen bana hiç karışamazsın.)’’ anlamında kullanılır.

　ケイフィニン キャフヤース、この表現をいつも次のカタチで聞いていました。「ケイフィミン キャフヤース ムスン？」つまりは「わたしが何に喜びを感じるかをあなたが決めるの？（もちろん決められないわ、わたしが決めるの。あなたは決して首をつっこめないわ。）」という意味で使われます。

    Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük’e göre ‘‘Keyif’’ kelimesinin bir sürü anlamı mevcut ama ‘’Keyfinin kâhyası’’ dendiğinde ‘‘Keyif’’, istek veya zevk anlamında, ‘Kahya’’ ise ‘‘Konak, çiftlik vb. yerlerde türlü işleri yapmakla görevli kimse’’ ‘‘Değnekçi’’ ‘‘Gerekmediği halde başkasının işine karışan kimse’’ anlamındadır. 

　トルコ言語協会の大トルコ語辞書によると〈Keyif〉という言葉にはたくさんの意味がありますが「Keyifinin kâhyası」と言った場合の〈Keyif〉は、望みや喜びの意味が、〈Kâhya〉には「宿屋や農園といった場所で様々な仕事をする役割の者」「駐車場の責任者、管理者」「必要がないにも関わらず他人事に首をつっこむ者」という意味があります。

    Bu arada geçen başka bir şekilde ‘‘Keyfimin kâhyası’’ ifadesini işittim. 20 Ocak 2014 tarihinde ‘‘Japon Şiiri, Haiku’’ başlıklı bir yazı yazmış ve bu sene 13. Dünya Çocukları Uluslararası Haiku Yarışması’nın düzenleneceğinden bahsetmiştim. Bu yarışmadaki haikulardan biri şöyleydi;

    Bisiklet sürer

    Jupiter halkasında

    Keyfimin kâhyası

Bu haikuda ‘’Keyfimin kâhyası’’ ifadesinin tam olarak yerine oturduğunu hissettim ve çok beğendim. Halkalı olan Jüpiter değil falan demeyin, burada önemli olan yazarın hayal gücü, ben de öyle bir yerde bisiklet sürsem kimseye bir şey dedirtmeden istediğim kadar sürerim, öyle değil mi? İşte tam ‘‘Keyfimin kâhyası’’!

　ところで、先日別のカタチで〈Keyifimin kahyası〉という表現を耳にしました。2014年1月20日に『日本の詩・俳句』というタイトルの文章を書き、今年第13回世界の子ども国際俳句コンテストが開催されることに触れました。このコンテストに参加した俳句のひとつがこちら。

　自転車に乗るの

　木星の輪の上で

　心のおもむくままに

この俳句の〈Keyfimin kâhyası〉という表現は本当に気分にピタリとはまっていてとても気に入りました。輪っかがあるのは木星じゃないんじゃなんて言わないで、ここで大切なのは作者の想像力。わたしだってそんなところで自転車に乗れたら誰にも何も言わせずに思い切り乗ります、そうじゃありませんか？　そう、まさしく〈心のおもむくまま〉に。

    Türkiye’de 409 başvurusu bulunan bu yarışmada 8 haiku büyük ödüle, 40 haiku JAL ödülüne layık görüldü. (Ödüllü haikular bu bağlantıdan okuyabilirsiniz ve bütün haikular çok başarılı olduğunu anlayabilirsiniz.)

    Seneye (2015-2016) ‘‘Sabah’’ temalı haiku yarışması düzenlenecekmiş, çocukların keyifle haiku yazmaya devam etmelerini diliyorum.

　トルコで409の応募があったこのコンテストで8つの俳句が大賞を、40の俳句がJAL優秀賞を受賞しました（受賞した俳句は、こちらのリンクからご覧になれます。すべての俳句が素晴らしいことがお分かりいただけるでしょう）。

　来年（2015-2016）は、〈朝〉というテーマで俳句コンテストが開催されるとか。子どもたちが楽しんで俳句づくりを続けてくれることを祈っています。

* not: Cahillğimden dolayı yanlış yazmışım, Jüpiter'in halkası aslında var... (Arkadaşım bana öğretti, teşekkürler.)
   http://www.yaklasansaat.com/gezegenler/jupiter/jupiter_manyetosfer.asp
※ 注釈：わたしの無知のせいで誤りがありました。木星には実際には輪っかがあります。（友だちが教えてくれました。ありがとう。）