Bu enflasyon nereye kadar? / このインフレはどこまで続くの？

     2007 yılında Ankara'da TÖMER'de Türkçe öğrenirken 1 Türk lirası, hemen hemen 100 yen civarındaydı. Sonra 2009'da tekrar Ankara'ya geldiğimde 1 TL 60'e kadar düşmüştü. Ama o zamanlarda oturuyorum desem de kısa süreliydi ve piyasadaki fiyatlarını o kadar bakmıyordum.

　2007年にアンカラのトメルでトルコ語を学んでいる時、1リラはほぼ100円でした。その後、2009年に再度アンカラに来た時は、1リラは60円ぐらいに落ちていました。けれど、その頃は住んでいた、と言っても短期だったし、それほど市場の値段を見てはいませんでした。

    2010 yılının Kasım ayından beri Türkiye'deyim. Başta İzmir'de oturuyordum sonra Göcek'e taşındım. Şimdi ise biraz göçebe, yani mobil hayatımız var. Oturduğumuz yeri değiştirince fiyatların nasıl değiştiğini anlamak biraz güç oluyor ancak bu senenin başlarından Haziran ayı arasındaki fiyat dalgalanması sanırım Türkiye hayatımda en büyük farkı oluşmuştu. 

　2010年の11月からトルコにいます。最初はイズミルに住んでいました。それからギョジェキ（フェティエ市の一部）に引っ越して、いまはちょっとノマド、つまり移動する暮らしをしています。住んでいる場所が変わると価格がどんなふうに変わったのかを把握するのがちょっと難しいのですが、それでも今年の初めから6月のあいだの価格変動は、おそらくわたしのトルコ生活で最も大きな変化だったでしょう。

    Bir benzin fiyatından bahsedeyim. Ocak sonu, benim daha Japonya'ya gitmeden önce (kısa süreli memleket ziyareti) litresi 18 - 19 TL civarındaydı. Mayıs sonu Türkiye'ye döndüm, benzin fiyatı amanın 28 TL!! Tamam Rusya - Ukrayna arasında savaş çıktı, Türk lirası devamlı değerini kaybediyor ama 4 ayda 10 TL zam geldi ne demek??? Sonra bir arada benzin fiyatı düştü, Ağustos sonunda Balıkesir tarafına gittiğimizde 20 TL civarında!! Allah Allah yanlış mazot mu koydular? Neden bu kadar ucuz? (...diyorum ama yıl başından daha pahalı) Derken birkaç günde tekrar 24 - 25 TL civarına geldi fiyat. 

　ちょっとガソリン価格のことを話します。1月末、わたしがまだ日本へ行く前（短期帰省）にはリッター18〜19リラ程度でした。5月末にトルコに戻りましたが、ガソリン価格はナ、ナント28リラ。確かにロシアーウクライナ間で戦争が起きたり、トルコリラ安がずっと続いていましたが、4ヶ月で10リラも値上げとは？？？　その後、ちょっとガソリン価格が下がり、8月の最後にバルクエシルに行った時には20リラ程度でした。どういうことなのか？　ディーゼルか何かを入れられちゃった？　なんでこんなに安いの？（と言っても年初よりも高いんだけど）と言ってる数日のうちにまた価格は24〜25リラ近くになりました。

    Sebzelere bakalım: Eskiden, yani 7 - 8 sene önce diyelim, domates, kabak, patlıcan, salatalık, fasulye gibi günlük yemeklerde kullanılan sebzeler kilosu 3 TL civarındaydı sanırım. Sonra 5 TL'den az olan sebzeler yok oldu. Şimdi domatesler 15 - 20 TL, kabak, patlıcan 10 - 15 TL, salatalık da ucuz bulursam 8 TL, fasulye 15 - 20 TL filan. 

　野菜価格はというと。昔は、そうですね7〜８年前だと、トマト、ズッキーニ、茄子、きゅうり、豆といった日常的な料理に使う野菜は1キロ3リラぐらいでした、確か。それから5リラよりも安い野菜が見当たらなくなり、現在はトマトが15〜２０リラ、ズッキーニや茄子も10〜20リラ、きゅうりは安い時には8リラ、豆は15〜20リラなどなど。

    Peynirler çok pahalılandı. Evde et yemediğimiz için (Eşim pescatarian) et fiyatlarını pek bilmiyorum ama mesela donmuş jumbo karides 1kg eskiden 50 TL civarında alıyordum, şimdiyse 350 - 400 TL. Japonya'da ''Kanikama'' olarak bilinen surimi de eskiden 15 TL civarındaydı, sonra 27 TL oldu ve ben burada yokken fiyatı fırlamış ve şimdi 70 TL civarında. Yani eskiden 100 TL alıp markete gidince sepeti doldurabiliyordum. Şimdi ise ancak 2 - 3 ürün alınca 100 TL oluyor. Nasıl bir enflasyon ise... 

　チーズ類はものすごく値上がりしました。家では肉を食べないため（うちのパートナーはペスカタリアン * 魚介類を食べる菜食主義者）お肉の値段はよく知らないのですが、例えば冷凍のジャンボ海老は1キロかつては50リラぐらいだったのが、いまは350〜400リラ。日本で「カニカマ」として知られるスリミもかつては15リラぐらいだったのに、その後27リラになり、わたしがトルコにいない間に価格がぶっ飛んでいまは70リラぐらい。昔は100リラ握ってスーパーに行ったらカゴいっぱいに買えたのに、今じゃわずか2〜３品買っただけで100リラ。どういうインフレなんだか、まったく。。。

    Japonya'da ünlü dondurma ''Garigari-kun'', 2016 yılında 10 yen zam yaptı - 25 senedir 60 yendi, 2016 yılında 70 yen oldu - ''10 yen (bugünkü kur ile hesaplarsam 1.28 TL) zam yaptık'' diye özür dilediği şirket reklamı, geçen sene tekrar dikkat çekti, yurtdışındaki medyalar da bundan bahsetti. Türkiye'de de sosyal medya arasında gündeme gelmişti.

    1970 yıllarında ortaya çıkan enerji krizinde Japonya'da da enflasyon olmuş ama ondan sonra pek enflasyon yaşanmadı. Daha doğrusunu söylersem ''Gizlilik Zam (fiyat aynı ama miktar azarılmış)'' yapılmamış değil, yine de Türkiye gibi enflasyon olmuyor.

　日本で有名なアイスクリーム「ガリガリくん」が、2016年に10円値上げし〜25年もの間60円だったのが、70円になった〜「10円（今日のレートで計算すると1.28リラ）値上げしたからと、謝罪する会社のCMは、去年再び注目を集め、海外のメディアなどでも取り上げられました。トルコでもソーシャル・メディア上でかなり話題になりました。

　1970年代に起こった石油ショックの際、日本もインフレは起こりましたが、それ以降大きなインフレはありませんでした。より正確に言うなら「ステルス値上げ（価格は同じだけれど、分量が減っている）」がされていない訳ではありません。それでもトルコのようなインフレにはなりません。

    Türkiye'de kiralık evde oturduğumuz zaman, bir sene geçince (sözleşme yenileme zamanı) ev sahibi bir şey demeden eşim %15 - 20 ev kirasını arttırıyordu. Ya ev sahibi bir şey demiyor, neden öyle bir şey yapıyorsun diye bayağı tartıştık ama bu Türkiye'de normal bir şeymiş. Çünkü enflasyon var - Türk lirası devamlı değerlini kaybediyor, euro veya yen olarak düşününce aslında artmıyor fiyat. Ama biz Türkiye'de yaşıyoruz ve maaş o derece yükselmiyor!!

　トルコで賃貸で住んでいるとき、1年経つと（契約の更新時）大家さんが何も言わなくても、わがパートナーは15〜20％の賃上げを自分からやってました。大家さんが何にも言わないのになんでこんなことするの？と、かなり言い合いをしたことがあるのですが、これはトルコでは当たり前のことらしく。と言うのも、インフレがあるから。トルコリラは継続的に価値を失っているから、ユーロや円で考えると、実際には上がってないんですけどね。それでも、わたしたちはトルコで住んでいるんだし、給料は同じようには上がらない！

    Biz Göcek'te 7.5 sene oturduk. İlk başta ev kirası 650 TL idi. Ve son yılda ödediğimiz kira 2000 TL idi. 3 kat!! Ama bu iyi bir fiyattı. En son ev sahibi bizim evden çıkmamızı istedi. Çünkü biz oturmaya devam edince kirasını çat diye 2 kat yapamıyor, o yüzden eski kiracı çıkarıp yeni kiracı alıyor - bu Türkiye'de oldukça yaygın bir şekilde yapılan bir şey. Sonra aynı Göcek'te bulduğumuz evin kirası 4000 TL idi. 

　わたしたちはギョジェキで7年半住み、最初の家賃は650リラでした。最後の年に払っていた家賃は2000TL。3倍！　でも、これは良心的な価格でした。最後に大家さんはわたしたちに出て行ってほしいと通告。なぜなら、わたしたちが住み続けると家賃を一気に2倍にできません。だから、古い間借り人を追い出し、新しい間借り人を探す。これはトルコではかなり広く、当たり前のように行われていることです。あとで、同じギョジェキで見つけた家の家賃は4000TLでした。

    Bu kışın İzmir'de oturmayı planlıyoruz. 2014 yılında İzmir'den ayrıldıktan sonra ilk defa orada oturacağız. Neler değişti, neler değişmedi, haydi bakalım... 

　この冬はイズミルに住む予定です。2014年にイズミルを離れてから初めて、またそこに住みます。何が変わり、何が変わらなかったのか、さぁどうなることでしょう？

    Bu arada Japonya ne güzel ülke, enflasyon yok anlamında yazmadım bu yazıyı, yanlış anlamayın!! Japonya'da başka bir sorun var: Enflasyon olmuyor olabilir ama Japonya'da son 20 - 30 senede maaş artmadı. Hatta düşmüş bile olabilir. 1970 yıllarından 1990 yıllarına kadar Japonya'da ''100 milyon nüfusu orta sınıfı'' kavram yaygındı ve herkes ''orta sınıf'a bağlı olduğunu düşünürdü fakat, bu yıkıldı. Millet para kazanmıyor → Kazanmayınca evlenmiyor, çocuk istenmiyor → Milletin satın alma gücü düşüyor → Şirketler mal satamıyor → Millet para kazanamıyor gibi olmusuz spiral bağlantıları içinide dönüyor şu an... 

　ところで、日本はなんて素敵な国なんだ、インフレもないし、という意味でこの回を書いた訳ではありません、どうか誤解しないでください。日本では他の問題があります：インフレは起こってないけれど、日本では直近20〜30年で給料が上がりませんでした。それどころか減ってさえいる。1970年から1990年代まで、日本では「一億総中流」という考えが主流で、みんなが「中流」に属していると思っていました。ところがこれが崩壊したのです。国民はお金が稼げない→稼げないんじゃ結婚しないし、子どもも作らない→国民の購買力減退→会社は商品を売れない→国民はお金が稼げない、と言った負のスパイラルリンクに陥っているのです...。